TRUYỀN THUYẾT MẬT ONG HOA BẠC HÀ CAO NGUYÊN ĐÁ ĐỒNG VĂN

10/01/2020 15:39

 

 Ngày xửa ngày xưa…

Vùng đất Quản Bạ, Yên Minh, Đồng Văn, Mèo Vạc chỉ là mặt nước biển phẳng lặng, mênh mông, hoang vắng…

Trong một lần cưỡi Thuyền mây ngũ sắc xuống Hạ giới ngao du, nhìn khung cảnh hoang vắng, buồn đến hắt hiu, Ngọc Hoàng đã nảy ra ý tưởng biến nơi này thành một vùng có phong cảnh hùng vĩ, kỳ thú xen lẫn chất huyền bí, với những con người có cuộc sống hạnh phúc, tươi vui…

Ngay khi trở về Trời, Ngọc Hoàng cho gọi các vị thần ở Thiên đình đến họp bàn. Sau khi nghe Ngài nói ra ý tưởng của mình, các vị thần đều rất ủng hộ. Ngọc Hoàng mừng lắm, Ngài lập tức giao nhiệm vụ cho các thuộc hạ: Thần Núi lo việc tạo sơn; Thần Nhân Sinh tạo ra Con Người và muông thú; Thần Cây tạo ra các loài cây xanh; nữ Thần Khí hậu lập ra thời tiết…                                                               

Một thời gian sau, Cao nguyên đá sừng sững hiện lên ngay nơi trước đây là mặt biển. Những dãy núi đá vôi cao thấp khác nhau, với muôn hình vạn dạng, ảo mờ dưới màn sương trắng, tạo nên vẻ đẹp hết sức kỳ vĩ, độc đáo! Tất cả nước biển nơi đây bị dốc ngược, chảy hết về xuôi.

Ngọc Hoàng vén mây nhìn xuống. Ngài hết sức ngỡ ngàng trước vẻ đẹp của Cao nguyên đá. Ngài vui vẻ gọi các vị thần cùng mình cưỡi Thuyền mây ngũ sắc ngao du Hạ giới. Ngài và các vị thần dừng chân ở đỉnh Mã Pì Lèng - điểm nhấn kỳ vĩ nhất của Cao nguyên đá Đồng Văn.

Điều khiến Ngọc Hoàng thấy vui, là cuộc sống của Con Người trên Cao nguyên đá Đồng Văn rất đa dạng, phong phú, gồm nhiều tộc người, với tiếng nói, trang phục, nét sinh hoạt khác nhau. Họ rất chăm chỉ làm việc và sống đoàn kết bên nhau. Ngọc Hoàng phấn khởi hỏi Thần Nhân Sinh:

- Khanh làm thế nào mà tạo ra được nhiều tộc người thế?

Thần Nhân Sinh đáp:

- Thưa Ngọc Hoàng! Thần giao cho thuộc hạ thực hiện việc này ạ.

- Thuộc hạ của khanh là những ai?

- Dạ, đó là đôi vợ chồng trẻ Lạc Long Quân và Âu Cơ ạ. Họ thuộc dòng giống Rồng - Tiên, mới cưới nhau ít lâu. Sau khi thần giao việc được chín tháng mười ngày, nàng Âu Cơ đẻ ra cái bọc trăm trứng, sau nở thành một trăm người con. Đến lúc các con cứng cáp, Âu Cơ dẫn năm mươi người con lên núi lập bản giữ đất, Lạc Long Quân và năm mươi người con ở lại đồng bằng để giữ biển! Từ đó Con Người liên tục sinh sôi, nảy nở và đông đúc như bây giờ!

Ngọc Hoàng gật đầu khen ngợi Thần Nhân Sinh, rồi Ngài cưỡi Thuyền mây ngũ sắc lượn đi lượn lại nhiều vòng để ngắm Cao nguyên đá Đồng Văn. Tiếng cười hào sảng, tươi vui của Ngài vang vọng khắp cả khoảng không bao la, kỳ vĩ…

Nhưng Ngọc Hoàng là vị Vua tối cao nên làm việc gì Ngài cũng cẩn thận. Ngồi trên Thuyền mây ngũ sắc, Ngọc Hoàng đem kính Lăng Thiên ra soi để nhìn cho rõ hơn mọi thứ. Và Ngài nhận ra một số thiếu sót của các vị thần.

           Hôm giao việc cho Thần Cây, Ngọc Hoàng đã nhắc là phải gieo nhiều loại giống cây trồng khác nhau để các dãy núi đá luôn có màu xanh, mùa nào cũng có đủ các loại hạt và rau củ quả làm thức ăn cho Con Người cùng các loài muông thú. Vậy mà mới chớm vào mùa Đông, Cao nguyên đá đã trơ trọi, trọc lốc!

           Trong lúc Ngọc Hoàng đang buồn vì điều này, thì Ngài và các vị thần bị phủ kín bởi lớp lớp sương mù cùng những cơn gió bấc thổi thông thốc vào người, lạnh đến thấu xương. Lúc này Ngọc Hoàng mới nhớ đến nữ Thần Khí hậu. Ngài gọi to:

- Nữ Thần Khí hậu đâu! Sao mới chớm mùa Đông mà đã lạnh quá thế? Nếu cả mùa Đông mà rét buốt thế này thì Con Người và muông thú sống làm sao nổi?!

Thần Khí hậu quỳ trước mặt Ngọc Hoàng, sụt sùi nói:

- Dạ, thưa Ngọc Hoàng! Thần có lỗi là đã quá tay làm cho mùa Đông “hơi bị” lạnh! Thần xin nhận lỗi và sẽ sửa ngay ạ!

Thần Cây cũng vội quỳ xuống tâu:

- Thưa Ngọc Hoàng! Thần xin hứa ngay ngày mai sẽ cùng nữ Thần Khí hậu khắc phục những hậu quả này ạ!

Nghĩ ngợi một lúc, Ngọc Hoàng nghiêm khắc bảo:

 - Có lỗi thì phải sửa lỗi! Hai khanh ở lại đây để tìm cách khắc phục hậu quả. Còn các khanh khác, theo ta về Trời!

Sau khi Thuyền mây ngũ sắc đưa Ngọc Hoàng và các vị thần về Thượng giới, nữ Thần Khí hậu nói:

- Thần Cây ơi, ta lo lắm! Tuy hứa với Ngọc Hoàng sẽ khắc phục hậu quả, nhưng chưa chắc chúng ta đã làm được, vì sắp đến giữa Đông rồi, có gieo trồng cây gì cũng không kịp nữa! Vả lại, nếu ta mà làm thay đổi mùa Đông cho ấm lên thì khí hậu sẽ trở nên bất thường, lúc ấy cái hại sẽ nhiều hơn cái lợi!

- Vậy chúng ta phải làm gì bây giờ? - Thần Cây hỏi.

Thần Khí hậu buồn bã nói:

- Ta cũng chưa biết!

Nghĩ ngợi một lát, Thần Cây bảo:

- Thôi, bây giờ chúng ta cứ đến các làng bản của Con Người xem tình hình thế nào đã, rồi sẽ tính tiếp!

Thần Khí hậu gật đầu đồng tình. Họ cùng hóa phép giả làm cặp vợ chồng người Mông, sóng đôi về bản. Đến nơi, tận mắt nhìn thấy cuộc sống khốn khổ của Con Người khi bị đói rét, bệnh tật, hai vị thần mới thấy hết những tác hại do cái lỗi của mình gây ra. Họ tự trách bản thân đã không thực hiện đúng lời căn dặn của Ngọc Hoàng.

Đêm ấy, Thần Cây và Thần Khí hậu trú ngụ trong một hang đá. Với nỗi niềm ân hận, họ cùng ngồi bóp trán nghĩ cách tạo ra loài cây gì có thể mọc trên đá xám trong mùa Đông khô cằn và cho ra được các loại thức ăn, thức uống để nuôi sống Con Người?...

Thần Cây rà soát lại tất cả các loài thực vật trong cuốn Thiên Thư (sách trời) mà Thần đã ghi nhớ trong đầu và chợt nhớ ra một loài cây nhỏ bé, lá răng cưa, có những chùm hoa tím giống như các ngón tay chỉ thiên. Đây là loài cây hoang dại có thể mọc và chịu đựng được sự khắc nghiệt của mùa Đông. Trong các bông hoa tím của chúng có chứa những giọt mật sánh vàng, thơm lựng, với nhiều chất bổ dưỡng, chất thuốc, được kết tinh từ hồn đá, khí trời... rất tốt cho sức khỏe và vẻ đẹp của Con Người.

Thần Cây sung sướng khoe với Thần Khí hậu về loài cây này. Nghe xong, Thần Khí hậu băn khoăn hỏi Thần Cây:

- Làm cách nào để gieo trồng được loài cây ấy khi chúng ta không có hạt giống ở đây?

 Nghĩ ngợi một lát, Thần Cây nói:

- Có lẽ chúng ta phải hóa thân!

 Thần Khí hậu vẫn chưa hết băn khoăn, hỏi tiếp:

- Cứ cho là chúng ta hóa thân thành loài cây ấy, nhưng Con Người sẽ lấy mật ngọt từ những bông hoa nhỏ bé ấy bằng cách nào?

Thần Cây buồn rầu nói:

- Ta cũng không biết nữa! Thần Khí hậu cùng nghĩ xem có cách gì không?

 Một hồi sau, Thần Khí hậu reo lên:

- A!... Có cách rồi! Thần Khí hậu sẽ hóa thân thành loài vật biết bay, có vòi hút mật, chịu được giá lạnh để hút mật hoa. Trong cuốn Thiên Thư có nhắc đến loài vật này.

Khuya rồi mà Thần Khí hậu và Thần Cây vẫn chưa ngủ. Họ bàn nhau đặt tên cho loài cây và loài vật mà họ vừa nghĩ tới. Thần Cây bảo:

- Có lẽ chúng ta đặt tên loài cây ấy là Bạc Hà, nghĩa là sum vầy, hội tụ.

Thần Khí hậu gật đầu bảo:

- Cái tên ấy rất hay và phù hợp.

Thần Cây hỏi:

- Thế loài vật biết bay kia Thần Khí hậu định đặt tên là gì?

- Ta sẽ gọi nó là Ong Mật, nghĩa là siêng năng, chăm chỉ. Sự phối hợp giữa loài cây sum vầy, hội tụ và loài vật siêng năng, chăm chỉ sẽ tạo ra một thứ sản vật quý cho Con Người nơi đây trong mùa Đông!

Đôi mắt Thần Cây sáng lên. Niềm vui biến thành sự tán đồng:

- Thần Khí hậu nói phải lắm! Ngay từ ngày mai chúng ta sẽ hóa thân thành những nương Bạc Hà và những đàn Ong Mật.

Sáng hôm sau, khi tỉnh dậy Thần Cây đã biến thành những cây Bạc Hà thấp bé, nở hoa tím biếc trên các triền đá xám. Thần Khí hậu hóa thành những con Ong Mật nhỏ xíu màu nâu vàng, miệt mài hút mật hoa Bạc Hà đem về đổ đầy các tầng sáp trong những bọng cây rỗng…

 

                                                       *

 

Sau khi về Trời được ít lâu, Ngọc Hoàng cảm thấy rất nhớ Thần Cây và Thần Khí hậu. Ngài tự trách mình đã hơi hà khắc khi để cho hai vị thần này phải ở lại Hạ giới sửa lỗi. Nỗi nhớ thương đã khiến Ngọc Hoàng kém ăn, kém ngủ. Ngài sai Thần Gió cùng mình cưỡi Thuyền mây ngũ sắc xuống Hạ giới đón Thần Cây và Thần Khí hậu. Lần này Ngọc Hoàng cho cả Hoàng hậu và các Công chúa đi cùng.

Chẳng biết có phải tại Thần Gió lái Thuyền mây bay nhanh quá, hay do nghĩ ngợi nhiều, lại ăn ngủ kém mà Ngọc Hoàng thấy long thể rã rời, toàn thân mệt mỏi như sắp ốm. Hoàng hậu và các Công chúa bị cái rét buốt của Cao nguyên đá làm cho mái tóc khô cứng, da dẻ nứt nẻ, sần sùi. Thỉnh thoảng Ngọc Hoàng và Công chúa Út còn húng hắng ho!...

Giữa lúc ấy, những con Ong Mật màu vàng nâu đang hút mật hoa Bạc Hà, chợt nhận ra Ngọc Hoàng, Hoàng hậu và các Công chúa. Lũ ong đồng loạt bay vút lên không trung thành một đám mây ong, rồi tụ xuống tảng đá to ngay trước Thuyền mây ngũ sắc, hiện hình thành nữ Thần Khí hậu. Vị nữ thần quỳ trước Ngọc Hoàng, Hoàng hậu và các Công chúa, kính cẩn thưa:

- Tâu Ngọc Hoàng, Hoàng hậu và các Công chúa! Thời gian qua chúng thần đã tạo ra được một sản vật quý là “Mật ong hoa Bạc Hà”. Đây là một loại sản phẩm bổ dưỡng rất tốt cho sức khỏe và vẻ đẹp của Con Người. Mật ấy chúng thần đựng ở các tầng sáp trong những bọng cây rỗng. Để thần đi lấy cho Ngọc Hoàng, Hoàng hậu và các Công chúa dùng thử.

Sau khi uống hết bát nước ấm pha mật ong Bạc Hà, Ngọc Hoàng thấy trong người khỏe khoắn lạ thường, mọi mệt nhọc tiêu tan, những cơn ho cũng hết. Hoàng hậu và các Công chúa pha những giọt mật ong vào nước để gội đầu và rửa mặt, thấy mái tóc suôn mượt, da dẻ hết mọi nứt nẻ, sần sùi, trở nên mịn màng, hồng tươi. Công chúa Út ngậm mật ong Bạc hà một lúc cũng liền khỏi ho...

Từ đấy Con Người trên Cao nguyên đá Đồng Văn lấy mật ong hoa Bạc Hà về dùng. Họ pha mật ong với nước ấm uống mỗi ngày để bồi bổ sức khỏe, phục hồi sinh lực và chữa một số bệnh thường gặp; các bà, các cô làm đẹp bằng cách cho vài giọt Mật Ong Bạc Hà vào nước rửa mặt hằng ngày, vào nước gội đầu mỗi tuần để làm mịn da, mượt tóc và căng hồng đôi má… 

Nguyễn Trần Bé