Bia đá chùa Sùng Khánh hiện lưu giữ tại Chùa Sùng Khánh, xã Đạo Đức, huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang. Bia được dựng dưới triều Vua Trần Dụ Tông, niên hiệu Đại Trị năm thứ 10, tháng 3 năm Đinh Mùi, (1367), do Phụng độc học sinh, thư sử trực thủ là Tạ Thúc Ngao, hiệu Sở Khanh soạn.
Bia được tạc bằng đá xanh nguyên khối, chiều cao 90cm, chiều rộng 47cm, dày 11cm. Rùa được đặt trên bệ đá xây (đá hoa màu xám), đầu rùa tạc rõ hai mắt và sống mũi, tư thế nghển cao, đuôi rùa vắt lên mai. Rùa có bốn chân, năm móng quắp lại như đang ráng sức đỡ tấm bia trên lưng. Toàn thân rùa được chạm trổ tinh tế, mềm mại, hình khối cân đối và vững chãi. Lưng rùa nhẵn và tròn trịa, giữa lưng có đục một mộng ghép hình chữ nhật để ghép chân bia. Diềm và trán bia được trang trí hoa văn dây cách điệu hình “sin”, uyển chuyển và liên hoàn, cạnh bia để trơn. Trán bia được bao bọc trong bằng trang trí hình cánh cung rộng 38cm, chia làm 3 ô hình chữ nhật tương xứng. Ô chính giữa khắc hình Phật A Di Đà toạ trên đài sen trong tư thế bán kết già, bên cạnh Phật A Di Đà có 2 hầu cận tay chắp trước ngực; hai ô bên khắc hình hai con rồng giống nhau, tựa như đối xứng, trong tư thế đang bay, đầu nghển cao hướng tới toà sen. Hình tượng con rồng cũng phản ánh ý thức sùng bái tổ tiên của người Việt (truyền thống con rồng, cháu tiên). Toàn bộ bia toát lên dáng vẻ vững vàng, bền chắc về hình khối, văn bia chạm khắc sắc sảo nét chữ chân phương, đường nét trang trí tinh xảo, mềm mại và mang những đặc trưng chung của nghệ thuật điêu khắc, trang trí thời Trần. Bài văn bia trong khung trang trí có khắc chữ Hán là: “Sùng Khánh tự bi minh linh tự”. Bẩy chữ này có khổ dụng cùng với chữ trong toàn bài và được chép ở dòng đầu của tấm bia theo chiều từ phải sang trái.
Nội dung văn bia gồm 18 dòng với 436 chữ Hán (Trong đó có một số chữ Nôm). Nét chữ khắc sâu, còn rất rõ và không có dấu hiệu nào chứng tỏ bia khắc lại ở thời gian sau. Văn bia cho biết ngôi chùa Sùng Khánh do Chú Phụ Đạo họ Nguyễn, tên Ổn, tự là Vãn Giác sáng lập ra. Chùa dựng từ tháng giêng đến tháng 4 năm Thiệu Phong (Bính Thân 1356) thì xong. Bia còn cho biết ngôi chùa này dưới thời Trần thuộc Hương Hoằng Nông, Giang Thông, Trường Phú Lịnh. Mặt sau bia để trơn không trang trí hoa văn, chỉ mài qua khắc hai hàng gồm 65 chữ chữ Hán ghi công những người cúng thí người nô ruộng và trâu cho chùa. Bia đá chùa Sùng Khánh là hiện vật gốc độc bản còn tương đối nguyên vẹn, được dùng để so sánh đối chiếu một số tự dạng thời Trần khi nghiên cứu các văn bản khác. Tấm bia không chỉ khẳng định sự ra đời của một ngôi chùa thờ Phật ở vùng biên cương hẻo lánh mà còn có một sử liệu quan trọng là việc dòng họ Nguyễn thế tập làm phụ đạo quản trị ở đây ràng buộc với ngôi chùa.
Bia đá chùa Sùng Khánh là một tài liệu bia ký nguyên vẹn, trang trí hình Phật, rồng, hoa dây…chưa từng thấy trên tấm bia thời Trần nào hiện biết. Tấm bia còn giúp thêm tài liệu cho việc tìm hiểu địa danh, lịch sử, chữ viết thời Trần, đặc biệt là sự xuất hiện của chữ Nôm khắc trong văn bia. Ngoài ra, chúng ta còn biết chế độ Phụ đạo ở thời Trần được chính quyền Trung ương thi hành rộng rãi ở vùng biên viễn. Tấm bia còn là chứng cớ nói lên sự ảnh hưởng của Phật giáo thời Trần thời bấy giờ. Hơn nữa, một hệ quả lịch sử mà chúng ta thấy được, đó chính là một biểu hiện lớn mạnh của chính quyền trung ương thời Trần đã quản lý chặt chẽ mọi miền biên viễn của đất nước.
Với những giá trị nêu trên, Bia đá Chùa Sùng Khánh được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Bảo vật quốc gia tại Quyết định số 2599/QĐ-TTg ngày 30/12/2013.